Sara Bomans

Edith Doove over het werk van Sara Bomans

De werken van Sara Bomans lijken in al hun subtiliteit te vragen om met rust gelaten te worden. Ze zijn meestal licht en doen in eerste instantie eenvoudig aan, gemaakt van fragiele materialen en kwetsbaar van inhoud. De werken zijn onderling met elkaar verweven door een gelaagdheid die pas een duidelijke betekenis krijgt na herhaalde confrontaties.

De bezoeker wordt uitgenodigd om in dit doolhof van semi-transparante betekenis zijn eigen pad te construeren, langs zwaartepunten als ‘zijn’, liefde, wraak, trots, schaamte, kracht en zwakte. Uit de diversiteit van installaties, tekeningen, collages, borduurwerk met mensenhaar, breiwerken en fotografie spreekt de enorme vrijheid waarmee ze de vertaling maakt van haar ‘leven’ naar haar ‘kunst’. Kenmerkend in deze vertaling is de immer aanwezige humor en zelfrelativering die een duel aangaan met de soms overdreven dramatiek en dieperliggende betekenissen. De alledaagsheid wordt een podium waarin banaliteit en magie elkaar te lijf gaan.

Taal is in deze speelse strijd een bondgenoot die de materialiteit van de visuele vertaling uitdaagt. Soms laat een twist in de titel de ogenschijnlijke banaliteit van de vorm opheffen of de betekenis van het werk omklappen. Maar de eerste visuele indruk blijft primeren, omdat die universeler is en los kan staan van de taal.

Hoewel de chronologie van het ontstaan van haar werken voor Sara Bomans volstrekt onbelangrijk is, lijkt er toch een bepaalde logica te bestaan in de onderlinge verbanden. Aantallen en getallen verwijzen naar tijdsindelingen (7 bidprentjes, 12 valse edities, 52 tekeningen) en refereren naar fysieke beperkingen zoals moeten slapen, onze tijdsgeest en de onmogelijkheid om in het nu te leven. 'Er is geen was' speelt met de repetitieve mantra om het banale te ontkennen: ‘(de) was’ als symbool voor alles dat confronteert met details van het alledaagse leven: het huishouden, geld, burgerschap, een job,… aardse beslommeringen die het verhevene van ‘kunst’ in de weg lijken te staan. ‘Was’ als referentie naar een verleden dat ongenadig invloed heeft op het nu, wordt met een eenvoudige vertaling omgezet in een poging om simpelweg te ‘zijn’.

Andere werken verwijzen naar verlangens, passie en hun destructieve kant, het spel van menselijke interactie dat speelt met aantrekking en egoïstisch handelen. Liefde wordt op die manier getoond als een oneerlijke strijd. Wie daar als verliezer uitkomt lijkt als slachtoffer gelijk te staan met een ‘heilige’ in de strijd tussen goed en kwaad. De reeks FYI (For your information) bestaat uit ruwe tekeningen waarbij de verfijnde uitwerking van eerder werk plaats maakt voor een onberekende monoloog. Vergeleken met andere werken voel je in deze reeks een onbeheerste kwaadheid, bijna obsessieve bezweringen om de negatieve ervaring teniet te doen. Gevoelens van wraak beantwoorden aan de knagende eis voor rechtvaardigheid, terwijl angst en schaamte het handelen tegenhouden. FYI toont ook, zij het cryptisch en gefragmenteerd, hoe de verweving van macht en persoonlijke relaties voor onacceptabele drama’s kan zorgen. Wat begon met verlangen en passie wordt een intimiderend verhaal van dreigmails, leugens en ingewikkelde verhoudingen.

Schaamte, gepaard met een soort van trots, manifesteert zich ook in een reeks werken die speelt met het beeld van de trofee, het gewei en het verstoppen. Sara Bomans probeert met haar werken taboes bespreekbaar te maken. Een werk is pas klaar wanneer het door een toeschouwer waargenomen wordt, maar vanaf dat moment wordt de kunstenaar kwetsbaar en angstig om misbegrepen te worden. Ze vertrekt hierbij vanuit haar eigen onzekerheden maar nodigt de toeschouwer uit om eigen twijfels op het werk te projecteren. Ze hoopt zo op een gevoel van herkenning, een troost om niet alleen te zijn.